İstanbul’un kalbinde yer alan Kapalıçarşı, yüzyıllardır altın ve döviz ticaretinin merkezi olmuştur. Günümüzde de birçok kişi, burada görülen dolar kurunun bankalarda veya internet üzerindeki resmi kurlardan farklı olduğunu fark eder.
Peki, Kapalıçarşı dolar kuru neden farklıdır? İşte sebepler 👇
1. Arz ve Talep Dengesi
Kapalıçarşı’daki döviz kurları tamamen serbest piyasa koşullarına göre belirlenir.
O anda döviz almak isteyen kişi sayısı fazla ise dolar fiyatı yükselir.
Tam tersi durumda, döviz satışı artarsa fiyat düşer.
Bu arz-talep dengesi, gün içinde sürekli değiştiği için Kapalıçarşı’daki kur da sık sık oynar.
2. Rekabet ve İşlem Hacmi
Kapalıçarşı’da yüzlerce döviz bürosu ve kuyumcu faaliyet gösterir.
Bu yoğun rekabet ortamı, anlık fiyat değişimlerine neden olur.
Bazı bürolar müşteri çekmek için daha avantajlı fiyatlar sunar.
Yüksek işlem hacmi, küçük fiyat farklarının bile önemli hale gelmesine yol açar.
Bu nedenle, Kapalıçarşı’da her dükkânda görülen dolar kuru birbirinden biraz farklı olabilir.
3. Komisyon ve Ek Maliyetler
Kapalıçarşı’da yapılan döviz işlemlerinde, genellikle komisyonlar ve işlem masrafları resmi kurlara göre daha yüksektir.
Bu durum, alış ve satış fiyatı arasındaki farkın (spread) genişlemesine neden olur.
Yani, bankalara kıyasla alış ve satış arasında daha fazla fark görebilirsiniz.
4. Resmî Düzenlemelerin Etkisi
Bankalar ve lisanslı döviz büroları, Merkez Bankası ve BDDK tarafından belirlenen regülasyonlara tabidir.
Kapalıçarşı ise daha çok serbest piyasa koşullarıyla hareket eder.
Bu durum, oradaki kurların resmî kurdan bağımsız biçimde değişmesine yol açar.
5. Spekülasyon ve Piyasa Algısı
Kapalıçarşı, döviz piyasasında psikolojik fiyat belirleyici bir rol oynar.
Özellikle ekonomik belirsizlik dönemlerinde, spekülasyon etkisiyle dolar fiyatı burada daha hızlı yükselebilir.
İnsanların “dolar artacak” beklentisi, talebi artırarak kurun daha da yukarı çıkmasına neden olabilir.
Bu nedenle, Kapalıçarşı bazen “piyasanın nabzını” en erken tutan yer olarak görülür.
Sonuç
Kapalıçarşı’daki dolar kuru farklıdır çünkü:
Tamamen serbest piyasa dinamikleriyle belirlenir,
Arz-talep, rekabet, komisyon ve algı gibi unsurlardan etkilenir,
Resmî düzenlemelerin dışında daha esnek bir fiyatlama yapısı vardır.
Kısacası, Kapalıçarşı kuru piyasanın “gerçek zamanlı” yansıması gibidir; bazen resmi kurlardan önce tepki verir ve bu da farkın en temel nedenidir.